Wie zijn de ouders van Cornelis Veerman?

Cornelis Veerman, 63 jaar oud, deed op 3 december 1812 te Beemster aangifte van het overlijden van zijn vrouw, Diewertje Bier Jansd., 55 jaar oud (BS Beemster, Overlijdensregister 1812, aktedatum 3 december 1812). Op 19 oktober 1827 overlijdt hij te Purmerend, waarbij als leeftijd word opgegeven 76 jaar (BS Purmerend, Overlijdensregister 1827, akte 111). Hij zou dus volgens deze bronnen geboren moeten zijn tussen 1749-1751.

Maar wie zijn nou zijn ouders?

Op 7 oktober 2014 heb ik een bezoek gebracht aan het Waterlands Archief te Purmerend. Met dank aan wat behulpzame archiefmedewerkers en één bijzonder behulpzame archief bezoeker vond ik in ‘Edam – 0031 Oudrechtelijk Archief ORA Weeskamer. Uittreksels van inv.nr. 3983-400. 1621-1811’ een belangrijke aanwijzing over wie de ouders van mijn Cornelis Veerman, geboren ca. 1751 te Volendam, waren.

Ik had reeds het vermoeden dat dit de echtelieden Cornelis Cornelisz Veerman en Marijtje Pieters (x05-07-1750) waren. Dit echtpaar liet echter drie (!) zoons Cornelius dopen. In de periode dat mijn Cornelius geboren werd waren er 9! echtparen waar de vader ook Cornelis heette die een Cornelius lieten dopen. Flink wat uitzoekwerk dus.

Drie van de echtparen vielen al af, doordat ze bij het trouwen voor het gerecht ‘Klapper Edam DTB 38b-39b Trouwen gerecht doopsgezind 1660-1782’ al een achternaam voerden, anders dan Veerman. (Ruijter, Brander en Boer).

Met behulp van de ‘Klapper Edam DTB 31 Dopen RK 1674-1811’ heb ik de overige gezinnen gereconstrueerd.

• Cornelis Claasz en Aaltje Cornelis (x1752)  lieten dopen: Dieviera (1753), Dieviera (1754), Cornelius (1758), Agatha (1761), Nicolaas (1764) en Joannes in 1766.
• Cornelis Jansz en Aaltje Cornelis (x?) lieten dopen: Cornelius (1756)
• Cornelis Frerikzen en Aeltje Claas (x1747) lieten dopen: Cornelius (1747)
• Cornelis Cornelisz (ook genaamd Cornelis Thamesen?) en Grietje Thames (/Tijmons) (x1743): Joannes (1745), Henricus (1746), Cornelia (1748), Thomas (1750), Aleidis (1753), Aleidis (1755), Cornelius (1756), Aleidis (1759) en nog ergens tussendoor een Grietje. (Bron: Weeskamer)
• Cornelis Jansz en Geertje Jans (x1756) lieten dopen: Joannes (1756), Maria (1757), Cornelius (1758), Maria (1759), Maria (1761), Nicolaus (1764), Jan (1766), Maria (1767), Joannes (1771), Margareta (1774), Margarita (1776) en Geertrudis (1777)
• Cornelis Cornelisz Veerman en Marijtje Pieters (x1750) lieten dopen: Aleidis (1751), Cornelius (1752), Cornelius (1753), Petrus (1753), Petrus (1754), Cornelius (1757), Joannes (1759) en Welmoet (1762)

Aangezien mijn Cornelis Cornelisz Veerman weduwnaar werd in 1812 en daarbij aangaf 8 jaar ouder te zijn dan zijn vrouw, leek het al onwaarschijnlijk dat hij in hetzelfde jaar, vlak voor haar, of later dan zij geboren is. Om die reden vielen de echtparen Cornelis Claasz/Aaltje Cornelis, Cornelis Jansz/Aaltje Cornelis en Cornelis Jansz/Geertje Jans af, net als de jongste zoon van Cornelis Cornelisz Veerman en Marijtje Pieters dan ook af. Ik dacht daarbij dit laatste echtpaar als ouders af te moeten schrijven… máár!!!

Op 15 april 1763 wordt er in het Boek van de Weeskamer te Edam-Volendam een inschrijving gedaan over de staat van goederen van Aaltje, Cornelis, Pieter, Cornelis, Jan en Welmoet Veerman, nagelaten kinderen van wijlen Cornelis Cornelisz Veerman en Maritje Pieters, beiden op Volendam overleden. Er leven van dit echtpaar dan dus nog twee (!) zoons Cornelis. In 1778 wordt één zoon Cornelis 25. In 1782 is de andere ‘meerderjarig’.

Van de naast dit echtpaar nog overgebleven 2 echtparen valt het echtpaar Cornelis Frerikzen/Aeltje Claas ook af. Zij krijgen maar één kind in 1747, Cornelius.

Het andere echtpaar is terug te vinden in het boek van de Weeskamer als er een inschrijving wordt gedaan zonder datum, gevolgd door één op 29-10-1762 voor de Staat van goederen van de kinderen van Cornelis Mol, genaamd Jan, Heijn, Neeltje, Grietje, Taams, Cornelis en Aaltje Cornelis Mol. Dit echtpaar valt dus ook af.

Buiten bovengenoemde bewijzen vind ik in de begraafboeken van de Beemster nog bewijzen voor meerdere kinderen van mijn Cornelis Veerman en Dieuwertje Bier. Er wordt op 4 mei 1796 impost aangegeven voor Maartje Cornelis Veerman, wonende aan de Nekkerweg. Aan deze weg wonen ook Cornelis en Dieuwertje op dat moment.. Ik heb haar doop nog niet kunnen vinden, maar gezien het feit dat zij geen kind meer is en met middelkleed begraven wordt zal zij dan ouder zijn geweest dan 12 jaar, en dus waarschijnlijk geboren zijn tussen 1780 en 1784. In die periode van het huwelijk van Cornelis en Dieuwertje heb ik geen kinderen kunnen vinden, terwijl ze daarna met regelmaat ouders worden.

Er wordt 05-01-1795 nog een Jannetje gedoopt te Purmerend, met toestemming van de pastoor vanwege de koude. Bij de doop van zoon Cornelius in 1788 is een Aaltje Veerman doopgetuige… Een mogelijke verklaring voor het feit dat bij de dopen van de andere kinderen geen Veerman doopgetuige is, is dat bij het overlijden van Cornelis Cornelisz Veerman en Marijtje Pieters er 6 voogden worden aangewezen. Mogelijk is hiermee het gezin verdeeld geraakt. Het oudst levende kind van Cornelis Cornelisz, met zijn eerste vrouw Stijntje Heijns, trouwt in 1778 te Schaijk, lande van Ravesteijn.